دندان‌های شیری کودکان با اینکه موقت هستند، اما نیاز به نگهداری بسیار زیادی دارند. حفظ این دندان‌ها تا طولانی‌ترین زمان ممکن، به سلامت دهان و دندان کودکان کمک خواهد کرد. احتمالا در مورد دندان‌های کودکان اصطلاح ” فضا نگهدارنده” را شنیده‌اید. این اصطلاح به خصوص در زمانی که کودکان هنوز دندان‌های شیری دارند به کار برده می‌شود. این که فضا نگهدارنده چیست، چه کاربرد و انواعی دارد، موضوع مطلب ما است.
فضا نگهدارنده دندان چیست؟
دندان‌های شیری کودکان اهمیت زیادی دارند. این دندان‌ها به ایجاد فضای لازم و مناسب برای رشد دندان‌های دائمی کمک می‌کنند. در صورتی که دندان شیری زودتر از موعد مقرر بیوفتد، دندان‌های شیری کناری به آهستگی جای آن را پر می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که دندان‌های دائمی جای کافی برای رشد نداشته باشند و در نتیجه دندان‌ها مرتب در نمی‌آیند. این جاست که پدر و مادر باید به سراغ ارتودنسی دندان‌های کودک بروند. فضا نگهدارنده در این زمان به کمک می‌آید. متخصص دندانپزشکی کودکان، در این مواقع از یک حلقه فلزی در فضای خالی دندان افتاده استفاده می‌کند. این قطعه فلزی باعث می‌شود که دندان‌های شیری دیگر ازجای خود خارج نشوند. در واقع فضا نگهدارنده کمک می‌کند که با وجود فضای مناسب، دندان دائمی به راحتی در جای خود جوانه زده و رشد کند.
جنس فضا نگهدارنده از چیست؟
فضا نگهدارنده‌ها معمولا از جنس استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند. اما متخصص دندانپزشکی ممکن است از فضا نگهدارنده با جنس پلاستیکی به نام آکریل هم استفاده کند. این قطعه به صورت اختصاصی برای کودک ساخته می‌شود. بر اساس سن کودک و جای خالی دندان او روی فک، انواع مختلف فضا نگهدارنده استفاده می‌شود.
انواع فضا نگهدارنده
فضا نگهدارنده‌ها در دو نوع ثابت و متحرک ساخته می‌شوند:
فضا نگهدارنده ثابت
این نوع فضا نگهدارنده برای کودکانی با سن کمتر و برای پر کردن جای خالی دندان عقب استفاده می‌شود. این نوع فضا نگهدارنده یا در یک طرف یا دو طرف روی فک بالا یا پایین به صورت ثابت قرار داده می‌شوند.
فضا نگهدارنده متحرک
این فضا نگهدارنده‌ها مانند پلاک‌های ارتودنسی هستند و حدود ۱۴ ساعت در طول شبانه روز در دهان کودک قرار می‌گیرند. فضا نگهدارنده متحرک باید بعد از خوردن غذا از دهان خارج شده و شسته شود. در مدتی که از آن استفاده نمی‌شود نیز باید در یک ظرف آب قرار داده شود. به همین دلیل متخصص دندانپزشکی، این نوع فضا نگهدارنده را برای کودکان بزرگتر در نظر می‌گیرد. این نوع نگهدارنده از جنس آکریل ساخته می‌شود و برای زمانی که جای چند دندان کودک خالی باشد، بهترین گزینه است.
آیا کودکان همیشه به فضا نگهدارنده نیاز دارند؟
واقعیت این است که در این مورد تنها متخصص دندانپزشکی کودکان می‌تواند تشخیص دهد که فضا نگهدارنده نیاز است یا خیر. ممکن است دندان‌پزشک تشخیص دهد که نبود فضا نگهدارنده باعث ناهماهنگی دندان‌ها با فرم و سایز فک شود. یا ممکن است دندان‌های شیری کودک خیلی زود از بین رفته باشند و هنوز زمان رشد دندان دائمی نباشد. در این صورت برای کم کردن مشکلات آینده، فضا نگهدارنده پیشنهاد خواهد شد.
مراقبت از فضا نگهدارنده
فضا نگهدارنده با توجه به شرایط دندان‌های کودک، ممکن است تا چند سال در دهان او باقی بماند. این زمان بستگی به مدت زمان درآمدن دندان دائمی او دارد. اگر دندان دائمی هم از دست رفته باشد باید تا سن ۱۸ سالگی این نگهدارنده در دهان کودک بماند تا زمان ایمپلنت دندان او فرا برسد. در این مدت باید نگهداری‌های لازم از این قطعه انجام شود. چه نگهدارنده ثابت باشد و چه متحرک، رعایت بهداشت دهان و دندان مهم‌ترین نکته است. این کودکان امکان خوردن خوراکی‌هایی که سفت و چسبنده هستند را ندارند. آبنبات، آدامس، گز، سوهان و هر چیزی که به دندان بچسبد در این شرایط ممنوع است. باید به کودک آموزش داد که فضا نگهدارنده را با دست یا زبان فشار ندهد. نگهدارنده متحرک باید قبل از غذا از دهان خارج و شسته شود. متخصص دندانپزشکی هم باید مرتب نگهدارنده را چک کند تا کارآیی آن بررسی شود.
سخن آخر
فضا نگهدارنده‌ها هیچ آسیبی به دندان‌های دیگر کودک نمی‌زنند. در صورتی که این قطعات به موقع بررسی شوند و از آن‌ها به خوبی نگهداری شود، بهترین وسیله برای حفظ ترتیب و سلامت دندان‌های شیری و دائمی هستند. با بزرگ شدن کودک هم نیازی به تغییر این فضا نگهدارنده‌ها نیست.
بدون دیدگاه